حجم معاملات در بورس چیست؟

میانگین حجم ماه در بورس چیست؟

به میانگین حجمی که یک سهم در بازه زمانی ماهانه مورد معامله ‌قرار می‌گیرد، میانگین حجم ماه گفته می‌شود و با توجه به آن، می‌توان اطلاعات مهمی چون میزان ورود و خروج پول به سهم را به دست آورد.

اختصاصی آگاه پرس – در ادامه سلسله یادداشت های «سواد بورسی»، در این یادداشت کوتاه به «میانگین حجم ماه در بورس چیست؟» می پردازیم.

برای آشنایی بیشتر با فرآیند خرید و فروش سهام، باید تابلوخوانی را آموخت و یکی از پارامترهای خیلی مهم در فرآیند تابلوخوانی، درک مفهوم میانگین حجم ماه است. برای محاسبه میانگین حجم ماه در هر روز معاملاتی، باید تمام حجم‌های یک ماه کاری قبل را با هم جمع و بر تعداد تقسیم کنیم؛ البته این عدد را در وب سایت tsetmc می‌توانید مشاهده کنید.

یکی از فواید میانگین حجم ماه، نمایش مقدار ورود و خروج پول است. عامل تزریق یا ورود پول، یکی از عوامل مهمی است که فعالان بازار بورس با تکیه‌ بر آن اقدام به خرید و فروش سهم می‌کنند و یکی از راحت‌ترین و اصولی‌ترین راه‌های فهم ورود پول بررسی حجم معاملات و مقایسه آن با میانگین حجم ماه است.

یکی دیگر از کاربردهای میانگین حجم ماه ارتباط آن با میزان نقدشوندگی سهم است. یکی از معیارهای فعالان بازار بورس برای خرید سهم خوب، عامل نقدشوندگی است و عوامل متعددی در تشخیص نقدشوندگی یک سهم نقش دارند که یکی از آن‌ها، میانگین حجم معاملات است.

شرکت‌های زیادی در بازار وجود دارند که پتانسیل رشد خوب و سرمایه‌گذاری را دارند اما تنها به دلیل کوچک بودن شرکت و وجود مشکلاتی در فرآیند نقدشوندگی، فعالین بازار سراغ این سهم‌ها نمی‌روند. به ‌عنوان ‌مثال اگر شما به ‌اندازه یک‌ میلیون حجم از یک سهم را بخواهید اما سهم مد نظر شما دارای میانگین حجم معاملاتی ۵۰۰ هزار سهم در روز باشد این یعنی شما در یک روز قادر به خرید این مقدار حجم نخواهید بود و میزان نقدشوندگی این سهم برای شما کافی نیست.

تغییرات حجمی معاملات یک سهم در یک روز معاملاتی نسبت به میانگین حجم ماه آن سهم، می‌تواند فاکتور مهمی برای تأیید نقاط حمایت و مقاومت در بازار باشد. اگر متوجه شدید حجم معاملات یک سهم از میانگین حجم ماه بیشتر است، باید دقت بیشتری راجع به آن سهم داشته باشید چرا که ممکن است یکی از حالت‌های زیر در شرایط سهم وجود داشته باشد:

میانگین حجم ماه در بورس چیست؟

یکی از اطلاعات مهم در تابلوخوانی بورس، بررسی میانگین حجم ماه است. این گزینه در سایت TSE وجود دارد و با استفاده از همین گزینه می‌توانیم به اطلاعات مهمی راجع به سهم دست پیدا کنیم. به‌ عنوان ‌مثال یکی از فواید میانگین حجم ماه، نمایش مقدار ورود و خروج پول است. در ادامه سعی داریم به حالت‌ها و احتمالات مختلف از بررسی این گزینه در امر تابلوخوانی بپردازیم. با ما همراه باشید.

تعریف میانگین حجم ماه

میانگین حجم ماه در اصطلاح به میانگین حجم‌هایی گفته می‌شود که در بازه زمانی یک ماه مورد معامله ‌قرار می‌گیرد. به‌ منظور محاسبه این پارامتر در هر روز معاملاتی، باید تمام حجم‌های ۲۱ روز قبل از آن یا به‌ اصطلاح یک ماه کاری قبل را با هم جمع کرده و بر تعداد تقسیم کنیم تا میانگین معاملات انجام‌ شده روی سهم مد نظر به دست بیاید. مهمتر از این که ما بخواهیم به این عدد دست پیدا کنیم، کاربردهایی است که در دل آن نهفته و ما با استفاده از آن می‌توانیم به موقعیت‌های عالی در معاملات برسیم.

بررسی نکات مهم در حجم معاملات یک سهم

زمانی که متوجه شویم حجم معاملات یک سهم از میانگین حجم معاملاتش بیشتر است، باید دقت بیشتری راجع به آن سهم داشته باشیم. در ادامه ممکن است یکی از حالت‌های زیر در شرایط سهم وجود داشته باشد.

ابتدا به تصویر زیر توجه داشته کنید:

۱. توجه کنید هنگامی که سهم در وضعیت کف قیمتی و بعد از اصلاح سنگین قرار داشته باشد، حجم معاملات آن بیشتر از میانگین حجم ماه خواهد بود. در این حجم معاملات در بورس چیست؟ مواقع باید حواس‌مان بیشتر جمع باشد؛ به دلیل این که سهم در بازی رشد قرار گرفته است. در این حالت سهم با کد به کد حقوقی به حقیقی همراه است و طبیعتا نسبت خریدار به فروشنده نیز بهتر می‌شود. برای درک بهتر به تصویر زیر دقت کنید:

۲. در حالت دوم معمولا با وضعیت شکست سهم‌ها رو به ‌رو هستیم که در این حالت نیز ‌حجم معاملات افزایش خواهد یافت. در این مواقع با تکیه ‌بر علم تحلیل تکنیکال می‌توان روند نزولی یا همان مقاومت سهم را پیش‌بینی کرد. توجه داشته باشید که این ‌گونه سهم‌ها تا حدودی برای خرید معقول‌تر هستند. به تصویر زیر دقت کنید:

۳. در حالت آخر اگر یک سهم در حالت پایان روند نزولی خود قرارگرفته باشد طبیعتا سهامداران شروع به خروج از سهم می‌کنند و در این وضعیت شاهد حجم معاملات شدیدی خواهیم بود. این حالت معمولا نسبت به حالت‌های قبلی دارای حجم معاملات بیشتری است. برای درک بهتر از وضعیت به پایان رسیدن وضع صعودی یک سهم به تصویر زیر توجه کنید:

تشخیص ورود پول با توجه به حجم معاملات

یکی از عوامل مهم که فعالان بازار بورس با تکیه‌ بر آن اقدام به خرید و فروش سهم می‌کنند، عامل تزریق یا ورود پول به سهم مد نظر است اما سؤال اصلی در این فرآیند این جاست که این اشخاص از چه طریقی متوجه ورود پول جدید یا سرمایه جدید به سهم می‌شوند؟!

راه‌های مختلفی برای متوجه شدن از تزریق سرمایه به سهم وجود دارد اما یکی از راحت‌ترین و اصولی‌ترین آن‌ها، حجم معاملات و مقایسه آن با میانگین حجم ماه است. در اصل تغییرات موجود در حجم معاملات در مقایسه با میانگین حجم معاملات یکی از نشانه‌هایی است که فعالان بازار با استفاده از آن می‌توانند متوجه ورود پول به سهم شوند. در این زمینه به ‌منظور آشنایی بیشتر با جزئیات، سه حالت قبلی در مقاله تشریح داده شد.

ارتباط میانگین حجم ماه با نقدشوندگی سهم

یکی دیگر از کاربردهای میانگین حجم ماه که در سایت tsetmc در دسترس تمامی اشخاص قرار دارد، میزان نقدشوندگی سهم است. همان‌طور که می‌دانید عوامل متعددی در تشخیص نقدشوندگی یک سهم به‌ خصوص نقش دارند و یکی از آن‌ها، میانگین حجم معاملات است. به ‌عنوان ‌مثال توجه داشته باشید که شما یک سهم را به ‌منظور خرید در بازار شناسایی کرده‌اید و به ‌اندازه یک‌ میلیون حجم، خواهان سهم هستید اما سهم مد نظر شما دارای میانگین حجم معاملاتی ۵۰۰ هزار سهم در روز است، این امر طبیعی است که شما در یک روز قادر به خرید این مقدار حجم نخواهید بود و از همین‌ جا متوجه خواهید شد که میزان نقدشوندگی این سهم برای شما کافی نیست.

حال یک سهم بزرگ با میانگین معاملات ماهانه ۲۰۰ میلیون را در نظر بگیرید که برای شما مشکلی در امر نقدشوندگی نخواهد داشت و در زمان مورد نیاز به ‌راحتی می‌توانید سرمایه یا دارایی سهام خود را نقد کنید. اصولا یکی از معیارهای فعالین بازار بورس به‌ منظور خرید سهم خوب، عامل نقدشوندگی است که شما هم باید به آن دقت زیادی داشته باشید. به ‌عنوان ‌مثال اخیرا سهم‌های زیادی در بازار وجود دارند که پتانسیل رشد خوب و سرمایه‌گذاری را دارند اما فقط به دلیل کوچک بودن شرکت و وجود مشکلاتی در فرآیند نقدشوندگی، فعالین بازار سراغ این سهم‌ها حجم معاملات در بورس چیست؟ نمی‌روند. به همین دلیل برای شروع فرآیند سرمایه گذاری در بورس باید با احتیاط بیشتری تصمیم‌گیری کنید.

ارتباط تغییر روند سهم با میانگین حجم ماه

با توجه به مطالبی که تا این قسمت از مقاله ارائه کردیم متوجه شدید که تغییرات حجمی معاملات در یک روز معاملاتی برای یک سهم نسبت به میانگین حجم ماه، می‌تواند فاکتور مهمی برای تایید نقاط حمایت و مقاومت در بازار باشد. دقت داشته باشید که عامل میانگین حجم معاملات در بازار بورس یکی از ابزارهای تحلیل یا تصمیم‌گیری برای ورود یا خروج از سهمی خاص است و شما به ‌منظور تحلیل و بررسی دقیق‌تر باید عوامل بیشتری را در دایره تصمیمات خود قرار دهید و با استفاده از اصول اصلی تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی، تصمیم قطعی خود را به ‌منظور ورود به سهم بگیرید.

سخن آخر

همان‌طور که در مقاله اشاره کردیم شما به ‌منظور درک بهتر و آشنایی بیشتر با فرآیند خرید و فروش سهام، باید نحوه تابلوخوانی را یاد بگیرید و به همین منظور می‌توانید در کلاس‌های آموزش بورس که در سایت بآشگاه قابل‌ مشاهده و ثبت‌ نام هستند شرکت کنید. یکی از پارامترهای خیلی مهم در فرآیند تابلوخوانی درک مفهوم میانگین حجم ماه است که در این مقاله به بررسی جزئیات آن پرداختیم. به‌ منظور آشنایی بیشتر با اصل‌های مهم در فرآیند تحلیل سهم در بازار سرمایه با مقاله‌های بعدی ما همراه باشید.

حجم معاملات در بورس چیست و انواع آن کدامند؟

ساعد نیوز: به تعداد معاملات خرید و فروشی که در یک بازه زمانی بر روی یک سهم انجام می­‌پذیرد، حجم معاملا‌ت آن سهم و به تعداد معاملات خرید و فروش کل سهام موجود در بازار در یک بازه زمانی، حجم معاملات بازار گفته می­­‌شود؛ لازم به ذکر است که بازه زمانی را می­توان روزانه، هفتگی و یا ماهانه در نظر گرفت.

حجم معاملات چیست؟

به تعداد معاملات خرید و فروشی که در یک بازه زمانی بر روی یک سهم انجام می­ پذیرد، حجم معاملا ت آن سهم و به تعداد معاملات خرید و فروش کل سهام موجود در بازار در یک بازه زمانی، حجم معاملات بازار گفته می­­ شود؛ لازم به ذکر است که بازه زمانی را می­توان روزانه، هفتگی و یا ماهانه در نظر گرفت. حجم معاملا ت را می توان برای تمام بخش های بازار مانند شاخص بورس، شاخص صنعت و یا سهم خاص مورد بررسی قرار داد.
حجم معاملات از مفید ترین ابزار هاست و روش های زیادی جهت استفاده از این ابزار وجود دارد. دستورالعمل های زیادی برای تایید قدرت یا ضعف خط روند بازار موجود هستند.
به عبارت دیگر حجم معاملاتی تاییدی بر حرکات قیمت و سیگنال معکوس شدن قیمت می باشد. از آنجایی که شاخص ها از مهمترین موضوعات در آموزش بورس می باشند، شاخص های حجمی هم نقش ویژه ای در پروسه تصمیم گیری معامله گران دارند. خلاصه، حجم معاملاتی یک ابزار دقیق برای ورود و خروج از معامله نمی باشد.
اگر چه با کمک گرفتن از اندیکاتور ها، سیگنال های ورود و خروج از طریق بررسی عملکرد قیمت (Price action )، حجم معاملات و شاخص حجمی ایجاد می شوند.

انواع حجم معامله

اندیکاتور حجم یا volume:

این اندیکاتور یکی از پرکاربردترین و ساده ترین نوع حجم برای معامله گران تکنیکال است که در نمودارها به صورت میله های سبز و قرمز نشان می دهند که میله های سبز نشان دهنده افزایش حجم معاملات در آن بازه زمانی و میله های قرمز نشان از کاهش حجم معاملات در آن بازه زمانی نسبت به روز قبلش را نشان می دهد.
نکته! اندیکاتور حجم معاملات بسیار مهم و پرکاربرد است حتما از این اندیکاتور در تحلیل هایتان استفاده کنید و از آن برای تایید گرفتن از صحت تحلیل هایتان استفاده نمایید.
نکته! با استفاده از اندیکاتور volume می توان سود را افزایش داد و همچنین ریسک معاملات را به حداقل رساند.

اندیکاتور حجم متوازن یا OBV:

این اندیکاتور شامل دو نوع ساده و پیچیده است و برای دسترسی به برخی از آنها باید از کامپیوتر استفاده کرد زیرا دارای محاسبات سنگینی هستند. این اندیکاتور ها با ترکیب قیمت و حجم معاملات میزان قدرت تغییر در معاملات را نشان می دهند.
نکته! اندیکاتور حجم متوازن بسیار دقیق می باشد.
یکی از ویژگی های استفاده از حجم معاملات در تاييد يا تثبيت كردن الگوهاي نموداري است. الگوهايي مانند سر و شانه، مثلث ، پرچم و ديگر الگو هاي قيمت را مي توان با استفاده از حجم معادلات تاييد و تثبيت نمود. در الگوهاي نموداري چندين نقطه اساسي وجود دارند كه نقش كليدي در انتقال برخي مطالب به خواننده نمودار دارند. اساسا اگر حجم معادلات براي تاييد نقاط اساسي و محوري الگوي نموداري مورد نظر وجود نداشته باشد،كيفيت علائم تشكيل شده بوسيله اين الگوها پايين مي آيد و تضعيف مي گردد.

افزایش حجم معاملات سهام

افزایش یکباره حجم معاملات صرفا یک هشدار برای سرمایه گذار به حساب می آید.

افزایش حجم معاملات در جهت مثبت:

هنگامی که افزایش حجم معاملات در جهت مثبت باشد در چنین حالاتی انتظار می رود که یک حرکت صعودی برای سهم در روزهای آتی رخ دهد.

افزایش حجم معاملات در جهت منفی:

هنگامی که افزایش حجم معاملات در جهت منفی باشد در چنین حالاتی انتظار می رود که یک حرکت نزولی برای سهم در روزهای آتی رخ دهد و باید در چنین شرایطی سرمایه گذار سریعا جهت فروش سهم اقدام کند.

افزایش ناگهانی حجم معاملات:

امکان دارد یک سهم با افزایش ناگهانی حجم معاملات روبه رو شود و قیمت سهم هم مثبت شود ولی با مشاهده نمودار سهم متوجه شویم که سهم در محدوده مقاومتی خود در حال معامله می باشد در چنین شرایطی احتمال کاهش قیمت وجود دارد پس باید توجه داشته باشید در این حالت این یک سیگنال خرید محسوب نمی شود، اما اگر افزایش ناگهانی حجم معاملات یک سهم با افزایش سهم در محدوده حمایت تکنیکالی رخ دهد می توان گفت که با این افزایش انتظار رشد قیمت سهم وجود دارد واین حالت یک سیگنال خرید محسوب می شود.

نکته! افزایش حجم معاملات در محدوده های حمایت و مقاومت تکنیکالی، نکته مهمی هست که باید مد نظر قرار گیرد.
نکته! از نظر تکنیکالی با رسیدن قیمت به حمایت های معتبر در سهم، انتظار افزایش تقاضا و حجم معاملات را داریم و در مقاومت ها هم شاهد افزایش حجم فروش و عرضه های فراوان هستیم.
نکته! حجم معاملات هر سهم را می توانید به صورت روزانه در سایت مدیریت فناوری بورس تهران مشاهده کنید.
نکته! وقتی قیمت کاهش پیدا می کند در صورتی که حجم معاملات هم پایین می باشد نمی تواند یک سیگنال قوی محسوب بشود. اما سیگنالی که حجم معاملات پایین همراه با افزایش قیمت صورت بگیرد، سیگنال مهم تری محسوب می شود.
نکته! بعد از بروز حجم معاملات باید بررسی کنید که افزایش حجم معاملات همگام با افزایش قیمت سهم بوده است یا کاهش قیمت سهم.

حجم معاملات سهم

حجم معاملات هر سهم را به صورت روزانه می توان در صفحه سایت مدیریت فناوری بورس تهران به آدرس tsetmc.com مشاهده کرد. به عنوان مثال در شکل زیر حجم معاملات سهام شرکت سایپا نشان داده شده است.

همانطور که در تصویر فوق مشاهده می کنید حجم معاملات سهام این شرکت حدودا 19,512,000 سهم بوده است. این حجم به صورت روزانه نشان داده می شود و زمانی که قصد دیدن حجم معاملات سهم را در یک بازه زمانی چند روزه و یا چند ماهه داشته باشیم باید از طریق نمودار سهم آن را مشاهده کرد.

حجم معاملات در نمودارها در انتهای نمودار و به صورت هیستوگرام نشان داده می شود. شکل زیر نمودار سهام شرکت سایپا را نشان می دهد که حجم معاملات آن نیز در طی چند ماه گذشته مشاهده می کنید.

اما نکته اصلی اینجاست که کارکرد استفاده از حجم معاملات در بازار سرمایه چیست و چگونه می توان از آن در معاملات بازار سهام استفاده کرد که سعی می کنیم با یک مثال آن را به بیان ساده توضیح دهیم. فرض کنید حجم معاملاتی سهمی به صورت میانگین همواره بین 400 تا 600 هزار سهم است. در یک روز خاص مشاهده می کنیم که حجم معاملات سهم به یکباره افزایش پیدا کرده و به 1200000 هزار سهم رسیده است.

تا اینجای کار سرمایه گذار به این نتیجه می رسد که حجم معاملات سهم به صورت غیر عادی افزایش پیدا کرده و باید به دنبال دلیل آن و بررسی سهم باشد. تا به اینجای کار افزایش یکباره حجم معاملات صرفا یک هشدار برای سرمایه گذار به حساب می آید. حال باید بررسی کرد که افزایش حجم معاملات همگام با افزایش قیمت سهم بوده است یا کاهش قیمت سهم.
افزایش حجم معاملات در جهت مثبت، می تواند انتظار برای حرکت صعودی سهم در روزهای آینده باشد و حرکت نزولی هم نشان از احتمال انتشار خبر منفی در سهم هست که عده ای از این موضوع مطلع هستند و زودتر به فروش سهام اقدام کردند.
البته افزایش حجم معاملات در محدوده های حمایت و مقاومت تکنیکالی، نکته مهمی هست که باید مد نظر قرار گیرد. از نظر تکنیکالی با رسیدن قیمت به حمایت های معتبر در سهم، انتظار افزایش تقاضا و حجم معاملات را داریم و در مقاومت ها هم شاهد افزایش حجم فروش و عرضه های فراوان هستیم.
بنابراین ممکن است در سهمی افزایش یکباره حجم معاملات را داشته باشیم و قیمت سهم هم مثبت شود ولی با مشاهده نمودار سهم می بینیم که سهم در محدوده مقاومتی خود در حال معامله می باشد و احتمال کاهش قیمت بعد ازآن وجود دارد و این به عنوان یک سیگنال خرید در سهم به حساب نمی آید.
از طرفی ممکن است در سهمی افزایش یکباره حجم معاملات را داشته باشیم و این افزایش سهم در محدوده حمایت تکنیکالی اتفاق افتاه باشد. در این حالت می توان گفت که با افزایش یکباره حجم معاملات و آن هم در محدوده مثبت انتظار رشد قیمت سهم وجود دارد.
البته با وجودیکه افزایش یکباره حجم معاملات و همزمان تغییر قیمت در سهم، به عنوان یکی از نشانه ها در تحلیل تکنیکال به حساب می آید، نباید صرفا به خاطر افزایش حجم معاملات، تصمیم به خرید و فروش گرفت.

حجم معاملات در بورس یکی از مهمترین موضوعات تحلیل تکنیکال می باشد و معمولا مبتدیان آن را نادیده می گیرند. در حالی که به عنوان یک متریک در تحلیل های فنی اهمیت زیادی دارد. مهم است بدانیم دیگر سرمایه گذاران چه سهامی را معامله می کنند و در آینده نزدیک حرکت های بزرگ از طرف کدام سهام ها اتفاق خواهد افتاد.
در واقع حجم معاملات در بورس یک ابزار ساده ای برای تشخیص این حرکات بزرگ در بازار سهام است. مانند بسیاری از اندیکاتورها، حجم هم با دیگر شاخص ها کار می کند. به عنوان یک مبتدی، ضروری است بدانیم حجم معاملات چیست، در بازار

سهام چه اهمیتی دارد و چطور می توانیم به بهترین شکل از آن استفاده کنیم؟

۱- حجم معاملات و بازار سهام :

حجم معاملات در بورس باید در یک بازار رو به رشد، بالا باشد. بایستی با زیاد شدن خریداران، قیمت ها هم به سمت بالا حرکت کنند. افزایش قیمت ها و کاهش حجم معاملاتی یک هشدار برای معکوس شدن احتمالی خط روند است.
اگر قیمت ها صعودی باشد و کاهش جزئی در حجم مشاهده شود، سیگنال قوی برای معکوس شدن بازار نیست. در حقیقت افزایش یا کاهش قیمت با حجم خیلی زیاد یک سیگنال قوی را صادر می کند.

۲- حجم معاملات و معکوس شدن بازار:

حجم معاملات در بورس نقش مهمی در نشان دادن علایم معکوس شدن بازار ایفا می کند. زمانی که حجم معاملات کاهش پیدا می کند و قیمت ها هم نزولی هستند، آنگاه یک سیگنال صعودی صادر می شود. به طور مشابه وقتی حجم معاملات کاهش می یابد و قیمت ها رو به بالا هستند، این وضعیت نشان دهنده سیگنال نزولی است.

۳- بریک اوت (شکست) در مقایسه با بریک اوت های نادرست :

شکست یا بریک اوت اولیه از محدوده رنج یا پترن های چارت همراه با افزایش حجم معاملات در بورس بیانگر یک حرکت قدرتمند می باشد. تغییرات کوچک یا کاهش حجم معاملات در بریک اوت نشان دهنده بریک اوت یا شکست نادرست حجم معاملات در بورس چیست؟ است.

چرا حجم معاملات در بورس اهمیت زیادی دارد؟

چنانچه در بالا توضیح داده شد، در تحلیل تکنیکال از حجم معاملات در بورس برای تایید خط روند و پترن های چارت استفاده می شود. قدرت تمام تغییرات قیمت از طریق حجم معاملات اندازه گیری می شود.

۱- حجم معاملات و پترن های چارت:

حجم معاملات در بورس نقش مهمی در تایید پترن های چارت چون مثلث ها (triangles)، سر و شانه (head and shoulders)، پرچم ها (flags) و غیره دارد. اگر افزایش حجم معاملات همراه با این پترن ها رویت نشود، سیگنال معاملاتی ارائه شده چندان قابل اعتماد نیست.

۲- حجم معاملاتی قبل از قیمت سیگنال می دهد:

تحلیلگران تکنیکال از نزدیک حجم معاملات در بورس را آنالیز کردند تا ببینند عمل معکوس شدن کی اتفاق می افتد. زمانی که حجم معاملات در خط روند صعودی، کاهش می یابد بیانگر سیگنال معکوس شدن فوری روند است.

شاخص های حجم معاملات در بورس

شاخص های حجم معاملات در بورس یک سری فرمول های ریاضی هستند و در چارت نمایش داده می شوند. تعداد زیادی شاخص های معاملاتی وجود دارد. شاخص های حجمی از مهمترین بحث های آموزش بورس است. بیایید در مورد آنها بحث کنیم :

۱- شاخص حجم معاملات On-Balance Volume :

On-Balance Volume به اختصار OBV یکی از ساده ترین شاخص های حجم معاملات در بورس است. در شاخص OBV، حجم معاملات وقتی بازار در قیمت های بالاتر بسته می شود افزایش می یابد. و زمانیکه بازار در قیمت های پایین تر بسته می شود، از میزان حجم معاملاتی کاسته می شود.
همچنین از این شاخص به عنوان واگرایی استفاده می شود وقتی قیمت ها افزایش می یابد و حجم معاملات با سرعت کمتری زیاد می شود یا در حال کاهش است.

۲- شاخص Chaikin Money Flow :

افزایش قیمت ها باید همراه با افزایش حجم معاملات در بورس باشد. وقتی قیمت در سطح بالایی از خط رنج بسته می شود و حجم در حال افزایش است، بازار صعودی است. زمانی که قیمت در سطح پایین تر از رنج قرار دارد، حجم معاملات هم منفی خواهد شد.

اصول تعیین حجم معاملات در بازار سهام

در مطالب پیشین از سری مقالات مدیریت سرمایه بلاگ آسان بورس، به اهمیت مدیریت دارایی در معاملات بازار سهام و مفاهیم اصلی این مبحث یعنی ریسک، بازده و ارتباط آن‌ها با یکدیگر اشاره نمودیم.در این مقاله، به شرح اصول تعیین حجم معاملات بر اساس ریسک، خواهیم پرداخت.

حجم معامله عبارت است از؛ تعداد واحدهایی از یک دارایی که با پرداخت معادل قیمتی، می‌توانیم مالکیت آن را بدست آوریم. واحد شمارش دارایی‌ در انواع بازارهای سرمایه گذاری متفاوت است. برای مثال؛ شمش‌های طلا را بر اساس گرم، ارزها را بر اساس اسکناس با عدد مشخص و سهام شرکت‎ها را بر اساس برگه سهم معامله می‌کنند. به بیان ساده‌تر حجم معاملات در بازار مالی، از تقسیم مقدار سرمایه بر قیمت هر واحد دارایی، محاسبه می‌شود. مثلاً اگر شما ۱۰۰ میلیون تومان سرمایه در اختیار داشته و قیمت هر برگه سهم شرکت ملی صنایع مس ایران معادل ۲۰۰ تومان باشد؛ حداکثر می‌توانید ۵۰۰ هزار برگه سهم از این شرکت را خریداری کنید.

از بررسی محاسبات فوق، در نگاه اول این‌گونه استنباط می‌شود که با مفهوم بسیار ساده‌ای مواجه هستیم و به راحتی هر کس می‌تواند پیش از ورود به معامله، عدد نهایی حجم را محاسبه نموده و سپس اقدام به خرید سهام نماید! اما منظور از تعیین حجم معاملات، گزینش حجم بهینه متناسب با ریسک احتمالی موقعیت معاملاتی است که در ادامه به نحوه انجام محاسبات آن می‌پردازیم.

علت اصلی اهمیت تعیین حجم معاملات در بازارهای مالی، توجه به ریسک معامله و رعایت مدیریت سرمایه است. زیرا ریسک ناشی از یک موقعیت معاملاتی، کاملاً با حجم سرمایه گذاری مرتبط است.

حجم بالاتر، سود بیشتر!؟

زمانی که با حجم بالایی وارد معامله شویم، ریسک بالاتر و بالطبع بازدهی بیشتری نیز در انتظارمان خواهد بود؛ زیرا در هر دو حالت صحیح یا غلط بودن پیش‌بینی ما نسبت به وضعیت آتی بازار، به دلیل اینکه تعداد بیشتری از آن دارایی را در اختیار داریم، به همان نسبت سود و زیان بیشتری هم خواهیم داشت. سرمایه گذاری صحیح و منطقی بدین معنی است که، هیچ‌گاه تمام سرمایه خود را درگیر یک موقعیت معاملاتی خاص نکنیم و همیشه با توجه به حداکثر ریسک قابل تحمل، حجم معامله مد نظر خود را تعیین نماییم. در واقع باید با بخشی از سرمایه خود وارد بازار شده و نقاط خروج مشخصی داشته باشیم تا، قسمت کوچکی از دارایی خود را در معرض خطر قرار داده و به بقای بلند مدت ما در بازار، آسیبی وارد نشود.به منظور تبیین تأثیر حجم در ریسک و بازده ناشی از سرمایه گذاری، یک موقعیت معاملاتی زیان‌ده را با دو معامله‌گر دارای رویکرد مدیریت سرمایه‌ای متفاوت، شبیه سازی و قیاس می‌کنیم.

با بررسی جزئیات جدول فوق متوجه می‌شویم که، سرمایه گذار «الف» هیچ‌گونه استراتژی کنترل ریسکی نداشته و با تمام موجودی حساب خود وارد این موقعیت معاملاتی شده و در نهایت به دلیل عدم رعایت مدیریت سرمایه، حدوداً یک سوم از دارایی خود را تنها در یک معامله از دست داده است! اما در طرف مقابل، سرمایه گذار «ب» بر اساس استراتژی مدیریت ریسک شخصی، با بخش کوچکی از کل سرمایه خود وارد بازار شده و در نتیجه زیان کمتری متحمل شده است.

جبران ضرر و افزایش حجم معاملات

هنگامی که درصد ریسک و حجم یک معامله را مشخص می‌کنیم، بهتر است به فکر جبران ضرر احتمالی نیز باشیم؛ زیرا وقوع خطا در پیش‌بینی‌ها کاملاً امکان پذیر بوده و ما به عنوان یک معامله‌گر، باید پس از وقوع ضرر نیز توان ادامه فعالیت و جبران زیان‌های قبلی را داشته باشیم. در مورد معامله‌گر «الف» کاملا روشن است که برای جبران یک ضرر ۳۰ درصدی حتی با صرف نظر از مشکلات روحی و روانی پس از وقوع زیان‌های سنگین، طبق محاسبات ریاضی و مبحث افت سرمایه که در مقاله قبلی به آن اشاره شد؛ باید ۴۳ درصد سود کند تا به نقطه سر به سر برسد. اما به دست آوردن چنین سودی در بازار سهام، اصلاً کار آسانی نیست! کما این‌که بسیاری از معامله‌گران پس از وقوع چنین وضعیتی، نوعی حالت تهاجمی نسبت به بازار گرفته و گمان می‌کنند؛ باید با معاملات متوالی و افزایش حجم، اقدام به جبران افت سرمایه خود نمایند. چنین رویکردی، قطعاً منجر به نابودی کل دارایی این افراد خواهد شد. بنابراین عدم رعایت مدیریت ریسک، وصف حال معامله‌گران بازنده و غیرمنطقی است که، بعید به نظر می‌رسد حضور بلند مدتی در بازار مالی داشته باشند! اگر در مثال فوق نتیجه معامله سودده باشد؛ سود هنگفتی نصیب سرمایه گذار «الف» خواهد شد اما، همان‌طور که قبلاً گفتیم؛ نباید صرف بدست آوردن سود بیشتر، سرمایه خود را به خطر بیندازیم. در ادامه می‌خواهیم، یک مثال معاملاتی با جزئیات کامل و رعایت چهارچوب‌های کلی مدیریت سرمایه را، برای شما ذکر کنیم.

معامله‌گری بر اساس تحلیل تکنیکال کلاسیک در بورس تهران به داد و ستد سهام می‌پردازد. با مشاهده یک سیگنال خرید مطمئن در نمودار قیمتی شرکت فولاد مبارکه اصفهان، این شخص وارد موقعیت خرید می‌شود.

همان‌گونه که در نمودار بالا مشاهده می‌کنید؛ قیمت با شکست نقطه تلاقی سطح مقاومتی و خط روند نزولی که، یکی از بهترین سیگنال‌های خرید در تحلیل نموداری می‌باشد؛ روند صعودی خود را تأیید کرده و یک موج افزایشی قدرتمند در حال شکل ‌گیری است.این فرد افق سرمایه گذاری کوتاه مدتی داشته و بازه زمانی معاملات وی، حداکثر یک‌ ماهه است. به همین دلیل در محاسبات بازده مورد انتظار، مواردی نظیر سود نقدی، حق تقدم سهام و… را در نظر نمی‌گیرد. جدول زیر، جزئیات این موقعیت معاملاتی را نشان می‌دهد.

پس از مشخص شدن جزئیات ورود و خروج از معامله طبق نمودار سهم، حداکثر مقدار ریسک را طبق استراتژی مدیریت سرمایه معین نموده و به منظور تعیین حجم موقعیت معاملاتی مذکور، باید مقدار ریالی ضرر احتمالی را بر حاصل تفریق نقطه ورود تا حد ضرر تقسیم نماییم.

۹۲۳۰ = (۴۹۰-۴۲۵) ÷ ۰۰۰/۶۰۰

سپس بر اساس مقدار حجم بدست آمده، بازده و بقیه جزئیات معامله مشخص خواهند شد.در نتیجه مشاهده می‌کنیم که، با مدیریت حجم معاملات و تعیین نقاطه خروج بهینه، به سادگی می‌توان ریسک را کنترل نموده و از بروز شرایط بحرانی در فرآیند معامله‌گری خود، پیش گیری کنیم.در مقالات بعدی، به تشریح کامل مفاهیم حد سود و زیان و بهترین روش‌های انتخاب نقاط خروج از بازار خواهیم پرداخت.

حجم معاملات در بورس چیست؟

یکی از سوالات رایج در تابلوخوانی و تحلیل حجم معاملات در بورس چیست؟ می باشد.

حجم معاملات عبارت است از تعداد سهام یک اوراق بهادار معامله شده در یک بازه زمانی معین.
به‌طورکلی اوراق بهادار با حجم روزانه بیشتر، نسبت به دیگر اوراق بهادار نقدشوندگی بیشتری دارند.

حجم معاملات یک شاخص مهم در تجزیه‌وتحلیل تکنیکال است که نه‌تنها در بورس و بازار سهام بلکه در فارکس و بازار ارزهای دیجیتال نیز کاربرد دارد. به همین خاطر در این مقاله سعی شده است همه چیز درباره حجم معاملات را شرح دهیم و علاوه بر توضیح مفهوم حجم معاملات در بورس، نحوه محاسبه حجم معاملات را هم توضیح دهیم.

حجم معاملات چیست؟

حجم معاملات، مقدار دارایی یا اوراق بهاداری است که در مدت‌زمان معینی، اغلب در طول یک روز تغییر می‌کند.
حجم یک شاخص است که به معنی تعداد کل سهامی است که در طول روز یا در یک بازه زمانی خاص معامله (خواه خریداری یا فروخته) انجام شده است.
بنابراین، اگر سهام به طور فعال در بازار سهام معامله می‌شود، حجم آن سهم زیاد است و اگر سهام کمتر معامله شوند، حجم کم است.
حجم معاملات را حجم معاملات در بورس چیست؟ می‌توان برای انواع مختلفی از ابزارهای مالی مانند سهام، مشتقات، اوراق قرضه و انواع کالاها تعیین کرد.
حجم معاملات توسط بورس برای هر جلسه معاملاتی در بازار سهام و روی تابلو منتشر می‌شود و به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا روندها و الگوهای بازار سهام را تجزیه‌وتحلیل کنند.

حجم معاملات را از کجا پیدا کنیم؟

همه بورس‌های اوراق بهادار، حجم معاملات تمام سهام موجود در بازار را منتشر می‌کنند؛ بنابراین، به‌راحتی در بازار قابل‌دسترسی است. سرمایه‌گذار می‌تواند به‌راحتی اطلاعات مربوط به حجم یک سهم خاص در بازار سهام را بدست آورد.
چندین روش دیگر برای یافتن حجم معاملات وجود دارد و به‌راحتی می‌توانید آنها را در اخبار سایت سازمان بورس یا دیگر سایت‌هایی که اطلاعات مربوط به بازار سهام را منتشر می‌کنند، مشاهده کنید.

سرمایه‌گذاران همچنین می‌توانند اطلاعات حجم معاملات را از طریق بسترهای سرمایه‌گذاری (پلت فرم معاملاتی) خود بررسی کنند.
حجم معاملات سهام طبق کادر مشخص شده در تصویر، به‌صورت روزانه در سایت tsetmc.com قابل‌مشاهده است. برای مشاهده حجم معاملات در روز و بازه‌های معاملاتی قبل، از نمودار سهم استفاده کنید.

بسیاری از پلتفرم‌های سرمایه‌گذاری از نمودارهای شمعی برای نشان‌دادن حجم سهام خاص برای یک بازه زمانی خاص استفاده می‌کنند. در این نمودار، رنگ سبز حجم خرید را نشان می‌دهد و رنگ قرمز حجم فروش را نشان می‌دهد. یا رنگ سفید جایگزین رنگ سبز و رنگ مشکی جایگزین رنگ قرمز می تواند باشد.

نحوه محاسبه حجم معاملات باتوجه به اندیکاتورهای حجم ((volume امکان پذیر است. در کنار استفاده از اندیکاتور، استفاده از الگوهای معاملاتی چون سقف یا کف دو قلو، پرچم، مثلث، سرو شانه نیز می توانند برای تائید روند سهم مورد استفاده قرار گیرد.
در بازار فارکس نیز نحوه محاسبه حجم معاملات طبق فرمول زیر محاسبه می شود:

Lots = ( Equity*Risk(%) ) / ( Stop Loss (pip)*P.V )

چندین نمودار حجمی دیگر نیز وجود دارد که به دوره زمانی بستگی دارد. به این معنی که نمودارهای ساعتی، روزانه، ماهانه نیز حجم را نشان می‌دهند.

حجم سهام چه چیزی را نشان می‌دهد؟

اگر حجم عظیمی از یک سهم خاص وجود داشته باشد، به این معنی است که چندین فعالیت در اطراف آن سهم اتفاق می‌افتد (چه خرید و چه فروش). این فعالیت می‌تواند منجر به مثبت و منفی شدن سهم شود.
حجم معاملات برای معامله گران کوتاه‌مدتی یا نوسان گیر، در روز مفید تلقی می‌شود و حجم زیاد تعداد سهام معامله شده در بازار سهام می‌تواند سیگنالی را به سرمایه‌گذاران دهد.

نقدینگی به این معناست که سرمایه‌گذار می‌تواند به‌راحتی پول خود را با فروش سهم برگرداند. وقتی حجم بالایی در بازار وجود دارد، به این معنی است که فروشندگان و خریداران بیشتری در بازار وجود دارند.
وقتی سرمایه‌گذاران نسبت به جهت حرکت بازار سهام دچار تردید می‌شوند، حجم معاملات افزایش می‌یابد که اغلب باعث می‌شود اوراق بهادار بیشتری معامله شوند.

افزایش حجم معاملات به معنای افزایش ریسک و افزایش بازدهی نیز هست. زیرا همان‌طور که با داشتن تعداد بیشتری دارایی، ریسک سرمایه‌گذاری‌مان هم بالاتر می‌رود، با افزایش حجم معاملات، ریسک بازار نیز افزایش می‌یابد.

حجم و قیمت چگونه مرتبط یا غیرمرتبط هستند؟

اگر افزایش ناگهانی حجم معاملات در یک سهم خاص به حدی کافی زیاد باشد، تأثیر زیادی بر قیمت سهام دارد. حجم بالا همیشه دلیل اصلی صعود سهام نیست بلکه چندین دلیل دیگر هست که بر قیمت سهام تأثیر می‌گذارد.
البته گاهی افزایش ناگهانی حجم معاملات می‌تواند نشانه ورود پول هوشمند باشد، به همین خاطر توجه به تابلو سهام نیز مهم است.

حجم معاملات به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا وجود یک‌روند واحد را تأیید کنند و هنگامی که افزایش حجم با افزایش قیمت با هم دیده می‌شود، به‌عنوان یک شاخص مفید عمل می‌کند.
در شرایط مختلف بین شرایط بازار و قیمت سهام حالت‌های مختلفی وجود دارد. به‌طورکلی زمانی که حجم تقاضا در بازار یا در سهمی مشخص کاهش می‌یابد به طور مقطعی می‌تواند منجر به افت قیمت هم شود. کاهش حجم معاملات، نوسانات قیمتی را زیاد می‌کند.
مثلاً:

1. اگر قیمت یک سهم خاص همراه با حجم سهام کاهش یابد، به این معنی است که روند نزولی در حجم سهام وجود دارد.
2. اگر حجم سهام در حال افزایش است و بازارهای سهام نیز در حال افزایش هستند، این بدان معناست که یک‌روند صعودی در حجم سهام وجود دارد.

• همیشه افزایش و کاهش قیمت در کنار افزایش و کاهش حجم معاملات به‌عنوان سیگنال تشخیص داده نمی‌شود بلکه گاهی به‌عنوان فریب سرمایه‌گذاران خواهد بود.

چگونه از حجم حجم معاملات در بورس چیست؟ معاملات سهم سیگنال بگیریم؟

بر هیچ‌کس پوشیده نیست که تغییر قیمت بستگی به تغییر نسبت عرضه و تقاضا دارد. اگر خریداران بر بازار مسلط شوند، قیمت بالا می‌رود و برعکس.
معمولاً تحلیلگران سیگنال را از ابزارهای تحلیلی کسب می‌کنند اما حجم معاملات نیز از جمله عواملی است که می‌تواند به‌عنوان سیگنال استفاده شود.

• زمانی که روند سهم صعودی است، افزایش حجم معاملات به معنای ورود سهامداران است که سیگنالی برای ورود به بازار یا سهم محسوب می‌شود.
• درصورتی‌که روند سهم نزولی است، حجم بالای معاملات به معنای ادامه ریزش خواهد بود
  در نتیجه توجه به خطوط روند در کنار حجم معاملات، از اصول مهم است که به‌عنوان سیگنال ورود به سهم یا ادامه سرمایه‌گذاری یا خروج از حجم معاملات در بورس چیست؟ آن به سرمایه‌گذاران کمک خواهد کرد.

سیگنال گرفتن از بازار یعنی بررسی شاخص‌ها و فرصت‌های سرمایه‌گذاری چه برای خرید یا فروش.

افزایش سهام زمانی که با افزایش قیمت همراه باشد می‌تواند نشانه روند صعودی باشد.

حجم معاملات در تجزیه‌وتحلیل تکنیکال

برخی از سرمایه‌گذاران برای تصمیم‌گیری در مورد زمان خرید سهام، در تجزیه‌وتحلیل تکنیکال از استراتژی مبتنی بر قیمت سهام استفاده حجم معاملات در بورس چیست؟ می‌کنند. تحلیلگران تکنیکال در درجه اول به دنبال نقاط قیمت ورود و خروج هستند. سطوح حجم مهم هستند زیرا سرنخ‌هایی را در مورد بهترین نقاط ورود و خروج ارائه می‌دهند.

حجم معاملات یک شاخص مهم در تجزیه‌وتحلیل تکنیکال است زیرا از آن برای اندازه‌گیری اهمیت نسبی هر حرکت بازار استفاده می‌شود.
حجم یکی از مهم‌ترین معیارهای امنیت برای معامله گران و تحلیلگران تکنیکال است. وقتی فعالیت خریداران و فروشندگان در بازار زیاد می‌شود، به این معنی است که در بازار حجم بالایی وجود دارد.

تحلیلگران از نمودارهای میله‌ای برای تعیین سطوح حجم استفاده می‌کنند. نمودارهای میله‌ای نیز تشخیص روندهای حجم را آسان‌تر می‌کند. وقتی میله‌های نمودار میله‌ای بالاتر از حد متوسط هستند، نشانه حجم یا قدرت بالا در قیمت خاص بازار است.
با بررسی نمودارهای میله‌ای، تحلیلگران می‌توانند از حجم به‌عنوان راهی برای تأیید حرکت قیمت استفاده کنند. اگر حجم با افزایش یا کاهش قیمت افزایش یابد، حرکت قیمتی باقدرت محسوب می‌شود.

• اگر معامله گران بخواهند برگشت را در سطح حمایت (یا کف) تأیید کنند، به دنبال حجم خرید بالا هستند. برعکس، اگر معامله گران به دنبال تأیید شکست سطح حمایت هستند، به دنبال حجم کم خریداران هستند.
• اگر معامله گران می‌خواهند وارسی را در سطح مقاومت (یا سقف) تأیید کنند، به دنبال حجم فروش بالا هستند. برعکس، اگر معامله گران به دنبال تأیید شکست سطح مقاومت هستند، به دنبال حجم بالایی از خریداران هستند.

نتیجه‌گیری

در این محتوا به طور کامل به سوال حجم معاملات در بورس چیست؟ پاسخ دادیم و اینگونه حجم معاملات را تعریف کردیم که: به معنای تعداد کل سهامی است که خریدوفروش می‌شوند. بااین‌حال، می‌توان آن را بر اساس نوع اوراق بهادار معامله شده در یک روز معاملاتی تعیین کرد. حجم معامله بر اساس قراردادهای آتی، اوراق قرضه، سهام و چند کالای دیگر اندازه‌گیری می‌شود.

هرگاه با افزایش حجم حجم معاملات در بورس چیست؟ معاملات، تقاضا برای خرید زیاد شد نشان دهنده تمایل به صعود است و بالعکش هرگاه افزایش حجم معاملات با تقاضای بیشتر برا فروش همراه شد، نشانه روند نزولی است.
حجم سهام نشان می‌دهد که فعالیت موقعیت خود را در بازار سهام به دست آورید؛ بنابراین، چه یک سرمایه‌گذار سهم بخرد یا بفروشد، تمام فعالیت‌ها در حجم معاملات ثبت می‌شود.